Carla van de Kamp
Koningin Julianaweg 7
8375 AA Oldemarkt
Tel.: 0561 - 452574
e-mail: info@acupunctuuroldemarkt.nl

dinsdag, 4 november 2025  

De overgang wordt veelal geassocieerd met een periode vol klachten. Opvliegers, spierklachten, een kort lontje, vermoeidheid en slecht slapen zijn veelvuldig genoemde verschijnselen in deze periode.

Toch zou dat niet zo moeten zijn. De overgang is een natuurlijk proces. Een periode waarin de hormoonhuishouding verandert en een nieuwe balans zoekt. Als een vrouw goed in haar energie zit kan deze levensfase klachtenvrij doorgemaakt worden. Het veranderen van de hormoonbalans kost het lichaam meer energie dan wanneer daar een stabiele situatie is. Heeft een vrouw in deze periode voldoende reserve energie om naast de  gewone dagelijkse belasting haar lichaam de kans te geven hier goed mee om te gaan, dan kan deze fase zonder problemen voorbij gaan. We zien echter heel vaak dat vrouwen in die levensfase in onze samenleving een behoorlijk belast leven leiden. Een baan, het huishouden, een relatie, pubers in huis en mantelzorg voor ouders zijn zaken die juist dan vaak samenkomen.  Soms zijn er inmiddels ook verworven lichamelijke problemen of aandoeningen die het totale systeem extra belasten.

De overgang begint meestal tussen het 45e tot 55e levensjaar en duurt gemiddeld een jaar of 5. De eerste en laatste jaren gaan over het algemeen ongemerkt voorbij. De voorraad eicellen in de eierstokken raakt op, dan daalt de aanmaak van het hormoon oestrogeen. De menstruatie wordt onregelmatig en verandert als gevolg van de verminderde opbouw van het baarmoederslijmvlies. Uiteindelijk stoppen de bloedingen. Als deze een jaar lang zijn weggebleven kan je ervan uitgaan dat de overgang een feit is. Toch merken veel vrouwen nog langere tijd dat er een ritme in hun klachten herkenbaar is. Het lichaam is nog op zoek naar een nieuw, stabiel hormonaal evenwicht. Tot aan de overgang produceren de eierstokken de grootste hoeveelheid oestrogeen, maar ook de bijnieren leveren een deel. Ook na de overgang blijven die oestrogenen een rol spelen in het vrouwen lichaam. Prof. Dr. Angela Maas, cardioloog in het Radboud UMC te Nijmegen, heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de functie van oestrogenen in het lichaam van de vrouw. In de levensfase voor de overgang geven deze hormonen de vrouwen een extra bescherming tegen hart en vaatziekten. Na de overgang verandert de stofwisseling van de vaatwanden en kunnen oestrogenen juist extra ontstekingen veroorzaken met vaatvernauwingen tot gevolg. Het is dus heel onverstandig om in of na de overgang extra oestrogenen te slikken. Het lichaam moet in deze fase op natuurlijke wijze een nieuw hormonaal evenwicht kunnen vinden.

Een belangrijk orgaan in deze fase is de lever die overtollige stoffen moet afbreken en opruimen. Veel vrouwen merken ook dat ze in de overgang gevoeliger zijn voor alcohol. Het is dus verstandig te zorgen dat de lever niet nog eens extra belast wordt door bijvoorbeeld suikers, veel alcohol of stress. In de hedendaagse maatschappij spelen nepoestrogenen of xeno-oestrogenen ook een verstorende rol. Dit zijn stoffen die we in plastics, cosmetica en bestrijdingsmiddelen aantreffen. Ook die moet de lever opruimen. Je helpt je lijf door zoveel mogelijk biologisch te eten, geen voedsel in plastic te bewaren of op te warmen en goede cosmetica en zeep te gebruiken.

De grondslag voor acupunctuur is de Chinese geneeskunde waarbij de energie die via meridianen door het hele lichaam stroomt de basis is. Alle meridianen, energiebanen, hebben de naam van het orgaan waarvoor ze de energie verzorgen, maar daarnaast verzorgt die energie ook tal van andere functies in het lichaam. Bij het onderzoek naar de energiebalans, hoeveelheid en kwaliteit kijken we bij klachten in de overgang dus altijd goed naar de leverenergie. Zien we dat die energie onrustig en te warm is dan heeft een vrouw zeker last van opvliegers of nachtelijk zweten. Ook kan een verhoogde bloeddruk hierdoor te verklaren zijn. Deze verschijnselen zijn goed te behandelen met acupunctuur.

Ook de nierenergie heeft onze extra aandacht. De nierenergie speelt onder andere een belangrijke rol bij de opbouw van het baarmoederslijmvlies. Als de menstruaties stoppen is hier geen energie meer voor nodig. Deze ongebruikte nierenergie stroomt dan naar het hart. Vrouwen worden na de overgang niet voor niets tot de ‘’wijzen’’ van de bevolking gekroond.  De energie kan meer naar binnen, wat de intuïtie en wijsheid ten goede komt. Bij iedereen wordt de hoeveelheid nierenergie minder met het klimmen der jaren. Deze energie speelt eveneens een belangrijke rol voor een goede nachtrust. Een aandachtspunt voor veel vrouwen in de overgang. De bijnieren zijn belangrijk bij de opbouw van de totale energie, ook die kunnen meestal wel ondersteuning gebruiken.

Emotionele onrust, een kort lontje en veel piekeren zijn voor een aantal vrouwen of hun omgeving herkenbare issues. Korte nachten, een lagere hoeveelheid energie zijn hiervoor triggers. Meer specifiek kijkt een acupuncturist dan naar de maagenergie. Behalve voedsel helpt de maagenergie ook om emoties te verteren. Door alle onrust bestaat de neiging om teveel of verkeerd te gaan eten, wat juist de dysbalans verder verstoord. De energie kan gaan stagneren wat misselijkheid, gespannen borsten en kortademigheid kan veroorzaken. De neiging om emotionele onrust ‘’weg te willen eten’’ verstoord deze energie nog meer. Bij stemmingswisselingen of neiging tot een depressie kijken we naar de hartenergie. Deze maakt het mogelijk om goed in je eigen kracht te gaan staan, keuzes te maken die goed voor je zijn en de eigen passies en talenten te zien en te ontwikkelen.

Veel voorkomende verschijnselen zijn gewrichts- en spierklachten. Door de stagnerende energie voelt het lichaam stijver aan, de bewegingen worden minder goed en spierverkrampingen geven pijnklachten. Als en vrouw veel last heeft van stagnerende energie in de overgang is zij gevoeliger voor blessures. Ook dit is een verschijnsel wat uitstekend met acupunctuur te behandelen is. Als het lichaam een nieuwe hormonale balans gevonden heeft worden zijn ook dit soort problemen meestal weer verleden tijd.

Door de dysbalans in de hormoonspiegel tijdens de overgang zijn er vele klachten mogelijk, het voert te ver die allemaal afzonderlijk te bespreken. De meeste klachten in deze periode kunnen uitstekend met acupunctuur behandeld worden. Een groot voordeel is dat dit een behandelvorm is waarbij er geen producten geslikt hoeven worden. Het lichaam krijgt de kans zelf een nieuwe hormoonbalans te vinden. Is er weer een stabiel  hormonaal evenwicht, dan zullen de klachten ook verdwijnen.
De overgang kan gepaard gaan met zeer diverse klachten en wordt daardoor soms te makkelijk als stempel gebruikt voor vrouwen die in deze levensfase met problemen bij een arts komen. Pas op dat hierdoor geen diagnoses gemist worden.
Voor iedereen, maar zeker voor vrouwen in deze levensfase geldt: voel je lijf goed en wees kritisch. Ga regelmatig bewegen en neem rust. Soms is er wat meer hersteltijd nodig dan je gewend was, een langere middagpauze of dutje kunnen heel helend zijn. Plan voor jezelf meer ruimte voor in je agenda. Maak bewuste keuzes waar je je energie aan wil spenderen en probeer regelmatig en gezond te eten.

Carla van de Kamp, januari 2019

terug naar lijst